po jakim czasie można jechać po wymianie szyby
Przebieg procesu technologicznego naprawy lub wymiany szyb jest najważniejszym i niezwykle precyzyjnym działaniem, skupiającym wszystkie kolejne etapy wykonywanych czynności. Całość procesu musi w najdrobniejszych szczegółach odbywać się według odpowiedniej kolejności, z zachowaniem ścisłych zasad oraz spełniając odpowiednie normy jakościowe wykorzystywanych w tym celu produktów, jakimi są szyby samochodowe, narzędzia, środki klejące, a także odpowiednie umiejętności, doświadczenie teoretyczne i praktyczne osób wykonujących prace oraz wyspecjalizowane warsztaty naprawcze realizujące takie zadania. NarzędziaW celu przeprowadzenia profesjonalnej naprawy bądź wymiany szyby można wykorzystać szeroką gamę narzędzi specjalistycznych. Pojawienie się nowszej technologii wymiany szyb wklejanych spowodowało, że wymiana i wklejenie nowej szyby stało się bardziej dokładniejsze. Podstawowym zestawem niezbędnym do wklejania wymienianych szyb jest szeroko rozbudowany, profesjonalny kufer, zawierający wszystkie potrzebne narzędzia (fot. 1). Nie może w nim zabraknąć przyssawek, które umożliwiają manewrowanie szybą przy wkładaniu jej do ramy okiennej nadwozia. Do nakładania kleju stosowane są wyciskacze kleju, zarówno ręczne jak i pneumatyczne (fot. 2). Pierwszym narzędziem znajdującym zastosowanie przy wymianie szyb jest drut stalowy (fot. 3). Drut jest wykonany z bardzo wytrzymałej stali o przekroju kwadratowym i przeznaczony do wycinania (demontażu) szyb samochodowych z karoserii. Dzięki najwyższej jakości materiału, wytrzymałości na rozciąganie oraz dokładnemu wykonaniu nadaje się do cięcia nawet najbardziej nowoczesnych wieloskładnikowych klejów. Drut umożliwia stosowanie techniki „przeciągania” oraz techniki „piłowania”, pozwalającej na łatwe wycinanie kleju w narożach szyby. Drut przepychamy przez ścieg kleju i na jego końcach montujemy odpowiednie uchwyty. Na końcu wyciągniętym na zewnątrz montujemy uchwyt do ciągnięcia, a na końcu pozostającym wewnątrz samochodu uchwyt do przytrzymywania drutu. Wycinanie szyby odbywa się w ten sposób, że przyrząd opieramy ostrą końcówką o warstwę kleju. Druga osoba na zewnątrz ciągnie drut zamocowany w uchwycie do ciągnięcia aż do momentu gdy przeciągnięty zostanie on do miejsca podtrzymywania. Wówczas przeciąga się drut do wewnątrz samochodu i blokuje, opierając przyrząd podtrzymujący o warstwę kleju. Czynności te powtarza się do całkowitego wycięcia szyby. Fot. 1. Przykładowy zestaw narzędzi stosowany do naprawy szyb samochodowych Fot. 2. Pistolet do nakładania kleju Fot. 3. Drut stalowy do wycinania szyb samochodowych Fot. 4. Ręczny uchwyt do struny tnącej Fot. 5. Ręczny nóż z ciągadłem Obecnie do wycinania szyby z karoserii najczęściej stosuje się jednak strunę i uchwyty do ciągnięcia. Struną można wyciąć każdą szybę, także szybę hartowaną, naprężoną z powodu deformacji nadwozia po wypadku. Należy przy tym pamiętać, żeby wycinanie rozpocząć od miejsca, w którym szyba jest wygięta (fot. 4). Często stosowany jest także nóż ręczny z ciągadłem (fot. 5) pozwalającym na szybkie wycięcie szyby po szybkim demontażu uszczelki lub wywinięciu jej na zewnątrz. Szyby wymienia się też przy użyciu narzędzi mechanicznych, stosowanych w specjalistycznych zakładach naprawczych. Są to między innymi narzędzia elektromechaniczne i elektropneumatyczne (fot. 6). Ostrze noża porusza się ruchem posuwisto-zwrotnym z dużą częstotliwością i odpowiednim skokiem. Część robocza ostrza może być regulowana. Metalowa osłona ostrza chroni deskę rozdzielczą oraz wewnętrzne wykładziny przed uszkodzeniem. Osłonę ostrza można przeginać w taki sposób, aby ostrze wychodziło z osłony w linii prostej. Innym narzędziem mechanicznym jest nóż, którego ostrze wykonuje ruch wibracyjny (fot. 7). W komplecie z nożem producent dodaje zestaw różnych wymiennych ostrzy. Wycinając szybę koniecznie trzeba uważać aby nie uszkodzić nadwozia, lakieru, wewnętrznych wykładzin, podsufitki, czy deski rozdzielczej. Zewnętrzne elementy nadwozia najlepiej osłonić przez naklejenie taśmy papierowej wokół otworu szyby. Takie sposoby oklejania zmniejszają do minimum ewentualne uszkodzenia Przedstawione narzędzia nie obejmują wszystkich, które potrzebne są przy wymianie szyb samochodowych: wklejanych, w uszczelce gumowej i w drzwiach. Są to podstawowe narzędzia, bez których nie można się obejść w warsztacie zajmującym się wymianą szyb. Można też zrobić sobie swoje własne narzędzia do indywidualnych potrzeb. Wybór narzędzi zależy także od indywidualnych cech i umiejętności pracownika. Profesjonalista powinien znać i umieć odpowiednio zastosować wszystkie. Możliwe przyczyny pękania szybSzyba samochodowa wykonana jest ze szkła, a więc z materiału kruchego. Dlatego też może pęknąć niekiedy bez wyraźnej i widocznej przyczyny, ale najczęściej przyczynę pęknięcia można określić. Do najważniejszych przyczyn pękania szyb należą:1. Zastosowanie niskiej jakości kleju, np. kleju, który zmniejsza swoją objętość podczas utwardzania się lub kleju o nie odpowiedniej twardości i Złe wyprowadzenie nadwozia po naprawie blacharskiej, np. „przekoszenie” otworu szyby lub pozostawienie w konstrukcji nadwozia Złe ustawienie samochodu podczas wklejania szyby; samochód musi stać na własnych kołach na płaskiej Niewłaściwa technologia wklejania, np. niezastosowanie czarnego Niedopracowana konstrukcyjnie karoseria przez producenta samochodu. Są to wady fabryczne, usuwane w ramach Wklejanie szyb o niskiej jakości. Zdarzają się szyby, które nie utrzymują kształtu lub folia odwarstwia się od szkła. Każda szyba wklejana do samochodów osobowych i dostawczych, ma na obrzeżu czarny, ceramiczny nadruk, zwykle wykonany sitodrukiem. Spełnia on tylko rolę maskownicy, która przykry wa nierówną warstwę kleju i inne elementy nadwozia znajdujące się pod szybą. Czarny ceramiczny nadruk nie jest podkładem pod klej, jak również nie tłumi całkowicie pro mieniowania słonecznego. Szyby z czarnym nadrukiem wymagają zatem pokrycia czar nym podkładem. Zwiększa on przyczepność kleju do szyby (i czarnego nadruku) oraz chroni klej poliuretanowy przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych. Brak podkładu na szybie powoduje, że szyba w krótkim czasie po wklejeniu oddziela się od kleju i wypada, np. podczas przejeżdża nia przez przejazd kolejowy lub podczas awaryjnego hamowania. Warstwę poliuretanu przemywamy aktywatorem, zmywaczem aktywującym jego zewnętrzną powierzchnię. Nałożenie na warstwę poliuretanu czarnego podkładu jest nieprawidłowe, a nawet niebezpiecz ne. Czarny podkład nałożony na warstwę poliuretanu zachowuje się jak czekolada na ptasim mleczku: pęka i kruszy się przy każdym ruchu. Nie wykazuje także żadnej przyczepności do poliuretanu. Prawidłowe przygotowanie nowej szyby do wklejaniaSzyby niektórych marek samochodów mają poza czarnym nadrukiem także fabrycznie nałożoną warstwę poliuretanu i listwę ozdobną. Są to tzw. szyby powlekane. Na szyby powlekane nie nakładamy czarnego podkładu. Czarny podkład nakładamy tylko na szybę na czarny, ceramiczny nadruk. Prawidłowe przygotowanie nowej szyby niepowlekanej powinno przebiegać etapowo. Niżej przedstawiono kolejność czynności podczas prawidłowego wklejania szyby. Fot. 6. Elektropneumatyczne narzędzie do wycinania szyb Rys. 7. Narzędzie elektrowibracyjne i komplet noży Rys. 1. Przekrój poprzeczny montowanej szyby Fot. 8. Odtłuszczenie powierzchni zmywaczem benzynowym Fot. 9. Nakładanie podkładu jednym ciągłym ruchem przy pomocy nasączonego wacika filcowego Fot. 10. Nakładanie kleju na szybę Rys. 2. Układ prawidłowego postępowania przy wklejaniu szyby Czynności podczas wklejania szyby w karoserii pojazduOczyszczamy (aktywujemy) czarny pasek maskujący (fot. 8). Do wstępnego oczyszczenia możemy użyć środka do mycia szyb. Do oczyszczania szyb powlekanych nie powinno się używać zmywaczy zawierających alkohol. Alkohol uniemożliwia utwardzanie się podkładu, jak i poliuretanowego kleju do szyb. Wstępne oczyszczenie szyby powinno dotyczyć całej jej powierzchni wewnętrznej, gdyż oszczędza nam trudnego i wymagającego dużej ostrożności mycia szyby od wewnątrz tuż po wklejeniu. Dokładne odtłuszczenie najlepiej wykonać zmywaczem benzynowym, ale nie zawierającym zanieczyszczeń. W zestawach do wklejania szyb zmywacz ten znajduje się w małej butelce z żółtą nakrętką. Należy pamiętać przy tym, żeby przemywać czystą szmatką, przesuwając ją w jednym kierunku i zmieniając jej zabrudzoną powierzchnię na czystą. Przesuwanie szmatki w różnych kie runkach powoduje rozmazywanie brudu. Po odparowaniu zmywacza nakładamy cienką warstwę czarnego podkładu (fot. 9). W zestawach do wklejania szyb czarny pod kład znajduje się w małych aluminiowych butelkach z zieloną nakrętką. Jest to podkład na szybę i na polakierowaną karoserię (w systemie jednopodkładowym). W sy stemie dwupodkładowym rozróżnia się dwa podkłady: podkład na szybę z zieloną nakrętką i podkład na polakierowaną karo serię z czerwoną nakrętką. W tzw. systemie bezpodkładowym nie występuje podkład czarny na karoserię. Jego zadanie spełnia zmywacz z niewielką zawartością przezro czystego podkładu. Nosi on nazwę Cleaner, a butelka ma żółtą nakrętkę. System bez-podkładowy przewiduje także stosowa nie czarnego podkładu, ale tylko na szybę w przypadkach niedostatecznej ochrony kle ju przed działaniem promieni UV, przenika jących przez nadruk ceramiczny. Bezpiecz niej jest jednak nakładać czarny podkład na każdą szybę i ceramiczny nadruk. Brak zastosowania czarnego podkładu na szybę, może grozić jej wypadnięciem w sytuacjach dużego nasłonecznienia. Czarny podkład nie jest cieczą jednorodną, lecz mieszaniną wielu składników, które przed użyciem muszą być ze sobą dokładnie wymieszane. Dlatego w pojemnikach z pod kładem znajdują się metalowe kulki. Nowo kupiony podkład, który stał na półce w sklepie należy przed użyciem mieszać przez wstrząsanie przez mi nimum 3 minu ty. Od chwili otwarcia bu teleczki, już po pierwszym kontakcie z wil gocią zawartą w powietrzu, podkład zaczy na się utwardzać. Proces ten jest nieodwra calny. Trwałość podkładu i jego jednakowa jakość zależą od ilości otwarć butelki i czasu w jakim został zużyty. Dlatego też niektó rzy producenci klejów do szyb wprowadzili dla warsztatów samochodo wych ograniczenie pojemności butelek z podkła dem do 100 ml. Taka pojemność gwarantuje jednako wą jakość pokładu przy wklejaniu pierwszej i ostatniej szyby. Pojemności większe nie pozwalają na dokładne wymieszanie wszyst kich składników, a wielokrotne otwieranie zmienia skład chemiczny podkładu, czyli obniża jego jakość. Przelewanie podkładu z dużych opakowań do małych szklanych buteleczek bez metalowych kulek, nie sprawdza się. Oferowany w nich podkład nie spełnia żadnych wymaganych właściwości. Podkład nakładamy jednym ciągłym ruchem przy pomocy nasączonego wacika filcowego. Nakładanie ruchem posuwisto-zwrotnym, czyli malowanie pozostawia smugi na po wierzchni podkładu oraz powoduje jego odwarstwianie się od szyby. Czas schnięcia podkładu wynosi około 15 minut w warun kach normalnych (20°C, 50% wilg. wzgl.). Należy przy tym pamiętać, że ta świeża warstwa podkładu jest aktywna maksymalnie przez 6 godzin. W sprawnym nałożeniu podkładu na szybę, pomaga wygięcie drutu wacika tak, aby opierał się o krawędź szyby. Nakładanie podkładu przy krawędzi szyby wykonuje się w przypadku, gdy listwy ozdobne nakładane są po wklejeniu szyby. W przypadku, gdy listwy nakładane są na szybę przed wklejeniem zaleca się nakładanie podkładu dopiero po ich nałożeniu. Nakładanie listew na szybę, na której jest już nałożony pod kład, może spowodować zabrudzenie lub zatłuszczenie jego powierzchni, np. przez dotknięcie palcami. Na wyschniętą powierzchnię podkładu nakładamy ścieg nowego kleju. Po zdemontowaniu szyby należy oczyścić z pozostałości starego kleju gniazdo, w którym osadza się nową szybę. W starszych samochodach, w miejscu osadzenia szyby może występować korozja. Jeśli nie są wymagane naprawy blacharskie, czyścimy ogniska korozyjne i zabezpieczamy uszkodzone miejsca sprawdzonymi środkami antykorozyjnymi. Dokładne przygotowanie gniazda szyby czołowej pozwala precyzyjnie umieścić np. podkładki lub gąbki dystansowe wymagane w niektórych autach. Nową szybę należy oczyścić i odtłuścić, następnie położyć pokład i dopiero wtedy tłocznią pneumatyczną na szybę nakłada się klej (fot. 10). Nakładanie kleju na karoserię wykonujemy tylko wtedy, gdy dany model auta tego wymaga. d) Wmontowanie nowej szyby musi nastąpić przed uformowaniem się i zastygnięciem poliuretanu. Przy montażu szyb w pojazdach muszą być zachowane odpowiednia temperatura i wilgotność. Ponadto ważny jest czas całkowitego wyschnięcia kleju. Pojazdu ze świeżo wklejoną szybą nie można poruszać aż do upłynięcia czasu utwardzenia określonego dla użytego kleju (2 h, 1 h, 15 min.). Nie należy też zamykać drzwi pojazdu. Można to zrobić wyłącznie z opuszczoną szybą drzwiach i bardzo ostrożnie. Każdy wstrząs lub nadciśnienie w kabinie może przesunąć i rozszczelnić wklejoną szybę. Po upływie czasu utwardzenia pojazd można przetoczyć na inne stanowisko i pozostawić w bezruchu i odpowiedniej temperaturze do całkowitego wyschnięcia kleju. Paweł Foryś Bibliografia[1] Szyby wklejane. Część1. „Auto Moto Serwis” 4/2008[2] Szyby samochodowe i do innych środków transportu. „Świat Szkła”, wydanie specjalne, styczeń 2006[3] inne artykuły tego autora: - Drobne uszkodzenia szyb czołowych i ich naprawa, Paweł Foryś, Świat Szkła 03/2012 - Przebieg procesu technologicznego wklejania szyb w pojazdach, Paweł Foryś, Świat Szkła 11/2011 - Wymiana szyb wklejanych w autobusach i w samochodach ciężarowych, Paweł Foryś, Świat Szkła 10/2011 - Charakterystyka szyb samochodowych, Paweł Foryś, Świat Szkła 6/2011 patrz też: - XIX Konferencja Techniczna "Szyby do środków transportu (homologacja, montaż, naprawa)" , Świat Szkła 06/2012 - Najnowsze trendy w przemyśle laminowanego szkła motoryzacyjnego , Michel Van Russel, Świat Szkła 3/2010 - Podstawy prawne homologacji typu oszkleń bezpiecznych , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 4/2009 - Materiały oszkleniowe dla pojazdów mechanicznych wg amerykańskiej normy ANSI/SAE , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła 9/2008 - Szyby w nowoczesnych samochodach , Wiesław Wielgołaski, Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Przyciemnianie szyb samochodowych a homologacja , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Najnowsze tendencje na rynku klejów poliuretanowych do montażu szyb , Maciej Nawrot, Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Wymagania jakościowe dla szyb samochodowych według normy amerykańskiej ANSI oraz norm w koncernach europejskich , Tadeusz Tarczoń, Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Bezpieczeństwo w aucie , Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Badania eksperymentalne różnych materiałów stosowanych w szkle laminowanym w charakterze przekładek , Bernhard Weller, Jan Wünsch, Kristina Härth, Świat Szkła - Szyby samochodowe II - Szyby samochodowe I , Wydanie Specjalne Świat Szkła Całość artykułu w wydaniu drukowanym i elektronicznym inne artykuły o podobnej tematyce patrz Serwisy Tematyczne więcej informacj: Świat Szkła 11/2011
Do zmycia z czołowej szyby owadów po letniej podróży nie użyjecie już płynu do spryskiwaczy, tylko wiązki lasera. Po co? Bo można! Nikt tak naprawdę nie wie po co Tesli laserowe wycieraczki. Z opisu patentowego wynika, że na masce ma znajdować się czujnik optyczny