Pojawia się przewlekłe zapalenie okostnej i stawów oraz obrzęk wzdłuż dotkniętych schorzeniem kości i stawów. Leukocytoklastyczne zapalenie naczyń (Leukocytoclastic vasculitis) u pacjentów występuje gorączka, bóle stawów oraz mięśni. Charakterystycznym objawem jest wyczuwalna grudka, pęcherzyk lub plamka, której towarzyszy
Fot.: JPC-PROD / Choroby stawów stanowią obecnie jedno z częściej występujących schorzeń. Mogą się rozwinąć w okresie dziecięcym, ale najczęściej pojawiają się w średnim wieku. W ich leczeniu ważną rolę odgrywa dieta i rehabilitacja. Wśród najczęściej występujących chorób stawów wymienia się reaktywne, reumatoidalne zapalenie stawów, spondyloartropatię i chorobę zwyrodnieniową stawów. Z kolei najczęstszą chorobę stawów wieku rozwojowego stanowi MIZS. Ten przewlekły proces zapalny uszkadza chrząstkę stawową, nasady kostne i powoduje powikłania pozastawowe. Choroby stawów u dzieci Najczęstszą chorobą stawów u dzieci jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS). Jest to heterogenna grupa chorób o nieznanej etiologii, w której objawy pojawiają się przed 16 rokiem życia w formie zapalenia stawów utrzymującego się powyżej 6 tygodni. W rozwoju choroby możliwy jest zarówno udział czynników genetycznych i środowiskowych, jak i zaburzeń immunologicznych. Przyjęta klasyfikacja MIZS obejmuje: zapalenie stawów o początku uogólnionym (układowym), zapalenie stawów o początku nielicznostawowym (skąpostawowe) – rozróżnia się jego postać przetrwałą i rozszerzającą się, zapalenie wielostawowe z obecnością lub też nieobecnością czynnika reumatoidalnego, łuszczycowe zapalenie stawów, zapalenie stawów z zapaleniem przyczepów ścięgien, inne zapalenia stawów niespełniające kryteriów wyżej przedstawionych rozpoznań lub posiadające cechy więcej niż jednego rozpoznania. Nieleczona lub poddana nieodpowiedniej terapii choroba niesie za sobą bardzo ciężkie powikłania, takie jak: zahamowanie wzrostu, zapalenie błony naczyniowej przedniego odcinka gałki ocznej, depresja, lęk, izolacja społeczna, szybko postępujący zanik mięśni, przykurcze w stawach i niepełnosprawność. Główne objawy tej choroby stawów stanowią: ograniczona ruchomość, wysięk, bolesność i trwały obrzęk chorego stawu, apatia, brak apetytu, spadek aktywności fizycznej, gorączka, zaburzenie chodu (kulawość), poranna sztywność stawów, splenomegalia, limfadenopatia oraz zajęcie układu oddechowego, przewodu pokarmowego, serca i układu krążenia. Leczenie MIZS opiera się na farmakoterapii. Stosuje się doustnie leki hamujące działanie układu odpornościowego – immunosupresyjne (kortykosteroidy), niesteroidowe leki przeciwzapalne, chlorochinę i iniekcje dostawowe ze sterydów. Ważną rolę odgrywa suplementacja witaminą D. Dieta powinna być bogata w wapń i białko. Pozytywne efekty przynosi rehabilitacja ruchowa i fizjoterapia. W ostateczności przeprowadza się synowektomię chemiczną lub radioizotopową. Niekiedy bywa potrzebna opieka psychologiczna. Choroby stawów – rodzaje Często występujące rodzaje choroby stawów stanowią: Reaktywne zapalenie stawów (ReA) Jest to choroba stawów znana też jako zespół Reitera. Pod nazwą tą kryje się współwystępowanie zapalenia stawów, zapalenia spojówek i zapalenia cewki moczowej, zazwyczaj poprzedzone zakażeniem przewodu pokarmowego lub dróg moczowych. To głównie choroba stawów kolanowych i skokowych. Rzadko dotyczy stawów palców dłoni. Etiologia zespołu jest niejasna. Objawy oczne i stawowe są wynikiem nadwrażliwości na toczące się zakażenie. Występuje częściej u mężczyzn w młodym wieku – około 20–30 roku życia. Leczenie zespołu Reitera obejmuje farmakoterapię. Stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i glikokortykosteroidy (GKS). Nie bez znaczenia pozostaje fizjoterapia. Chorobie towarzyszą takie objawy jak wędrujące bóle stawów, entezopatie i bóle krzyża, obrzęk palców, objawy o typie „łokcia tenisisty” i „łokcia golfisty”, zapalenie cewki moczowej i zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie szyjki macicy i przydatków, zapalenie jądra, najądrzy i prostaty, bóle brzucha i biegunka, zapalenie spojówek, tęczówki, błony naczyniowej, twardówki oraz owrzodzenia rogówki, trądzik i pęcherzykowe zmiany na dłoniach i stopach, zapalenia mięśnia serca z zaburzeniami przewodnictwa przedsionkowo-komorowego i restrykcyjna niewydolność oddechowa. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) Jest to przewlekła układowa choroba tkanki łącznej o podłożu autoimmunologicznym, która charakteryzuje się zapaleniem stawów i powikłaniami narządowymi. Początek choroby przypada zazwyczaj na okres pomiędzy 40 a 55 rokiem życia i znacznie częściej występuje u kobiet. Na zapoczątkowanie procesu chorobowego mają wpływ predyspozycje genetyczne, czynniki środowiskowe, zakażenia wirusowe lub bakteryjne i zaburzenia immunologiczne. Choroba charakteryzuje się zapaleniem wielu stawów, degradacją chrząstki stawowej i kości oraz występowaniem zmian pozastawowych i powikłań układowych. W jej przebiegu pojawiają się objawy typowo stawowe (ból i sztywność poranna trwająca zwykle ponad godzinę, obrzęk, ograniczenie ruchomości, deformacja stawów) i pozastawowe: guzki reumatoidalne, miażdżyca, zawał i niewydolność serca, zapalenie osierdzia, kardiomiopatia, uszkodzenie zastawek serca, duszność, zmniejszona tolerancja wysiłku, owrzodzenie opuszek palców i skóry, zapalenie opłucnej, osteoporoza, zespół suchości, uczucie piasku lub ciała obcego pod powiekami, zespół kanału nadgarstka, anemia oraz powiększenie węzłów chłonnych i śledziony. Powszechne jest stosowanie farmakologii – leków modyfikujących przebieg choroby oraz przeciwbólowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych i glikokortykosteroidów. Leczenie niefarmakologiczne obejmuje dietę, fizykoterapię, ćwiczenia i zaopatrzenie ortopedyczne. Zobacz film: Operacja kręgosłupa z użyciem neuronawigacji. Źródło: 36,6 Bibliografia: 1. Smolewska E., Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – obraz kliniczny i diagnostyka laboratoryjna, „Diagnosta laboratoryjny”, 2015, 2(38), s. 6–9. 2. Biernat-Kałuża K., Reaktywne zapalenie stawów jako interdyscyplinarny problem medyczny, „Acta Clinica”, 2001, 1(3), s. 222–230. 3. Szechiński J., Świerkot J., Reaktywne zapalenia stawów - problemy diagnostyczne i terapeutyczne, „Przewodnik Lekarski”, 2003, 6(6), s. 74–83. 4. Dobrzańska A., Ryżko J., Pediatria: podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego, Wrocław, Urban & Partner, 2005. 5. Smolewska E., Żuber Z., Aktualne cele, możliwości i perspektywy leczenia młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów w Polsce i na świecie, „Forum Reumatologiczne”, 2016, 2(1), s. 14–20. 6. Jura-Półtorak A., Olczyk K., Diagnostyka i ocena aktywności reumatoidalnego zapalenia stawów, „Journal of Laboratory Diagnostics”, 2011, 47(4), s. 431–438.
Co to jest łuszczycowe zapalenie stawów i czy jest wyleczalna. Łuszczycowe zapalenie stawów to przewlekła, zapalna choroba stawów, czyli miejsca, gdzie ścięgna i więzadła łączą się z kością. Może rozwinąć się w każdym wieku, nawet u dzieci. Choroba często pojawia się między 30 a 50 rokiem życia. Chociaż nie ma jednego Zapalenie stawów, to uciążliwa dolegliwość, która coraz częściej, dotyka młodych ludzi. Przewlekły ból, oraz liczne stany zapalne w obrębie stawów powodują, że wykonywanie codziennych obowiązków jest trudne, i wiąże się z ogromnym utrudnieniem. Czym jest zapalenie stawów, i w jaki sposób powstaje? Sprawdź najczęstsze problemy, które powodują te dolegliwości. Zapalenie stawów. Objawy i dolegliwości. Zapalenie stawów, to uciążliwość, która przede wszystkim, objawia się tkliwością, bólem oraz ograniczeniem wykonywania poniektórych ruchów. Najczęściej, objawia się ona u osób dorosłych, choć coraz częściej z problemem, borykają się też osoby młode, zdrowe, prowadzące aktywny tryb życia. Niestety, po dziś dzień, nie wiadomo, co jest główna przyczyną powstania zapalenia stawów. Prawdopodobnie, związane jest to z licznymi stanami zapalnymi, które powstają głownie podczas urazów. Kolejnym powodem, wystąpienia zapalenia stawów, jest przebyta infekcja wirusowa i bakteryjna, która atakuje mięśnie i układ nerwowy. Podczas infekcji, powstaje stan zapalny, a ten prowadzi do nieodwracalnych zmian w stawach, co skutkuje bólem i ograniczeniem wykonywania poszczególnych ruchów. Trzecim powodem, może być choroba genetyczna. Odziedziczenie genu HLA-DRB1 przez dzieci, zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego uciążliwego schorzenia. Choć są to przypuszczenia, nie oparte dowodami i badaniami medycznymi, lekarze są zgodni co do wystąpienia choroby u dzieci jak i osób dorosłych. Jak walczyć z zapaleniem stawów? Niestety, w chwili obecnej, nie ma skutecznej metody wyleczenia stawów. W przypadku leczenia, dolegliwość leczy się objawowo, stosując przede wszystkim leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. W razie konieczności, zaleca się zastosowanie okładów z wody i octu, aby zmniejszyć obrzęk i ból. Gdy w przebiegu zapalenia, na ręce czy nodze pojawi się obrzęk, w postaci niedużego zgrubienia, wyczuwalnego pod palcami, należy zastosować maść, która ma na celu zmniejszyć stan zapalny. Na złagodzenie bólu, pomoże również zimny okład i odpoczynek, w tym odciążenia miejsca, w którym pojawił się stan zapalny., Im więcej odpoczynku, tym lepiej, gdyż dolegliwości szybciej znikną. Jeśli podejrzewasz u siebie zapalenie stawów. Ciągle dolega Ci ból, osłabienie, zmęczenie i nie wiesz, jak złagodzić stan, skontaktuj się z lekarzem, który potwierdzi Twoje przypuszczenia, oraz wprowadzi odpowiednie leczenie, oparte na specjalnych lekach. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym lepiej, gdyż stan zapalny nie powiększy się i jest możliwy do wyleczenia, we wczesnych zmianach, które pojawiają się w obrębie stawu. Nie ufasz medycynie? Postaw na stare, sprawdzone metody leczenia. W walce z bólem i stanem zapalnym, pomoże CI babka lancetowata, napar z rumianku czy szałwii, które wykazują działania przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Obrzęk, zniwelujesz za pomocą okładów z octu, wymieszanego z zimną wodą. Tak regularnie stosowane leki, pomogą w walce z uciążliwą dolegliwością.
Kryteria klasyfikacyjne ILAR nie uwzględniają bowiem, należących do SpA u chorych dorosłych, reaktywnego zapalenia stawów, spondyloartropatii w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit, a także nie uwzględniają dzieci, u których spełnione są kryteria młodzieńczego zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (MZZSK). Dlatego
Choroba Schoenleina-Henocha jest zespołem objawów, wśród których dominuje wysypka wybroczynowa oraz bóle stawów. Artykuł dla rodziców w prostej formie przedstawia przyczyny, objawy oraz zasady postępowania z dzieckiem cierpiącym na chorobę treści:DefinicjeMechanizm chorobyObjawy kliniczneZmiany skórneZapalenie stawówObjawy ze strony przewodu pokarmowegoZmiany w nerkachObjawy ze strony ośrodkowego układu nerwowegoRokowanieBadania laboratoryjne, rozpoznanie chorobyLeczenieDefinicjeChoroba Schoenleina-Henocha jest zespołem objawów, do których zaliczamy wysypkę, ból stawów, ból brzucha i kłębuszkowe zapalenie nerek. Występuje głównie w okresie dziecięcym. Częstość występowania wśród dzieci to 135 przypadków na milion, czyli około 100 razy częściej niż u pacjentów to dzieci do 10 roku życia, ale opisywano występowanie tej choroby u dzieci młodszych niż sześciomiesięcznych. Choroba przebiega łagodniej u dzieci niż u dorosłych. Przyczyna tej choroby jest nieznana. Czasem taka reakcja może wystąpić jako wynik uczulenia na leki lub inne substancje. W dużej części przypadków zespół Schoenleina-Henocha opisywano po przebyciu infekcji górnych dróg oddechowych (między innymi paciorkowcowych). Często jednak brak jest uchwytnej przyczyny tej choroby. Objawy u dzieci mogą pojawić się w każdej grupie wiekowej, częściej chorują chorobyWokół drobnych naczyń krwionośnych pojawiają się komórki zapalne (leukocyty), krwinki czerwone oraz ciałka odpornościowe – immunoglobuliny klasy A. Taki naciek komórek i immunoglobulin powoduje powstanie wokół naczyń nacieku zapalnego, ściana naczynia ulega obrzękowi, a następnie pęka, co powoduje wydostawanie się krwi poza naczynie, czego efektem jest pojawienie się drobnych wylewów krwawych zwanych wybroczyny pojawiają się w każdym miejscu, w którym zostało uszkodzone naczynie – w skórze (co obserwujemy w postaci drobnych „siniaczków” na skórze), ale również wokół naczyń, które przebiegają w ścianie jelit, co wywołuje ich obrzęk, ból, czasem nawet może doprowadzić do niedrożności lub przedziurawienia jelita tzw. perforacji, w nerkach lub innych częściach klinicznePoczątek choroby może być ostry, kiedy objawy rozwijają się w ciągu kilku godzin lub przewlekły nawet kilkutygodniowy – wtedy najczęściej zaczyna się od gorszego samopoczucia i stanów podgorączkowych, dopiero później pojawiają się bardziej charakterystyczne Schoenleina-Henocha, fot. panthermediaZmiany skórneWystępują u wszystkich chorych i ich wystąpienie upoważnia do rozpoznania choroby. Bardzo charakterystyczna jest lokalizacja zmian – wybroczyny występują głównie na pośladkach i całych kończynach dolnych, z największym nasileniem zmian w dolnych częściach kończyn, często wokół kostek wybroczyny łączą się w dość duże na skórze występują drobne grudki, plamki o kolorze różowym, które bledną po ucisku palcem, następnie w tych miejscach pojawiają się już wybroczyny, które mają kolor ciemnoróżowy lub czerwony i nie znikają po ucisku palcem. Wybroczyny podobnie jak zwykłe siniaki zmieniają w ciągu następnych dni swój kolor z czerwonego poprzez siny, rdzawy i żółty i w końcu znikają bez pozostawienia przebarwień. Często zmianom towarzyszy obrzęk skóry. Zmiany te są niebolesne i nie stawówU 2/3 pacjentów może wystąpić obrzęk i bolesność stawów, głównie kolanowych i łokciowych. Objawy te ustępują samoistnie w ciągu kilku ze strony przewodu pokarmowegoU ponad połowy chorych pojawiają się bóle brzucha o charakterze kolki o znacznym nasileniu, często z wymiotami. Objawy takie mogą poprzedzać wystąpienie wysypki i sugerować np. zapalenie wyrostka robaczkowego, lub niedrożność jelit, co czasem może stwarzać duże trudności w rozpoznaniu choroby. Jednak w momencie pojawienia się zmian skórnych rozpoznanie staje się wybroczyn w obrębie jelit może być niedrożność, a nawet pęknięcie jelita (perforacja) dlatego dziecko wymaga nadzoru lekarskiego w czasie, gdy chorobie towarzyszą silne bóle brzucha. Badaniem potwierdzającym krwawienie z naczyń przewodu pokarmowego jest ocena kału na krew utajoną. Wymaga to jednak stosowania przez 3 dni diety bezmięsnej, aby uniknąć fałszywego wyniku. Powikłania takie jak krwawienie z przewodu pokarmowego, niedrożność jelita lub jego perforacja wymagają leczenia w oddziale w nerkachU ¼ do ½ dzieci mogą wystąpić zmiany również w naczyniach nerkowych. Będzie się to objawiało pojawieniem się krwinek czerwonych w badaniu ogólnym moczu. Może to być erytrocyturia (pojedyncze krwinki w osadzie moczu) lub widoczny gołym okiem krwiomocz. Oczywiście widoczne czerwone zabarwienie moczu musi być potwierdzone badaniem laboratoryjnym, aby uniknąć pomyłki związanej z np. zjedzeniem czerwonych buraczków. W badaniu ogólnym mogą również pojawiać się leukocyty i zmiana w wyniku badania ogólnego moczu u dziecka z chorobą Schoenleina-Henocha wymaga stałego nadzoru nefrologa, ponieważ zmiany nerkowe mogą się utrzymywać nawet przez kilka lat i nie leczone w pewnym procencie przypadków doprowadzają do upośledzenia pracy nerek. Dlatego konieczne jest kontrolowanie badania ogólnego moczu nawet jeśli początkowe wyniki były prawidłowe do 3 miesięcy. W przypadku zmian w badaniu moczu kontrole powinny być wykonywane nawet przez kilka ze strony ośrodkowego układu nerwowegoJeśli proces zapalny obejmie naczynia mózgowe może dochodzić do drgawek, porażeń lub śpiączki. Jednak tego typu objawy występują zaledwie u 1 dziecka na 100 chorych z zespołem Schoenleina- proces zapalny nie objął naczyń nerkowych wszystkie pozostałe objawy ustępują bez jakichkolwiek następstw. Dalszych kontroli wymagają jedynie zmiany w nerkach. Zazwyczaj choroba przebiega łagodnie, trwa kilka dni. U niektórych dzieci choroba może trwać dłużej – 4-6 tygodni i mogą pojawiać się nawroty nawet do laboratoryjne, rozpoznanie chorobyNie ma specyficznych wyników badań laboratoryjnych, które potwierdzałyby rozpoznanie choroba Schoenleina-Henocha. W pewnej grupie przypadków obserwuje się wzrost CRP (białka, którego poziom rośnie w przypadku infekcji), wzrost liczby leukocytów, a w przypadku związku choroby z infekcją górnych dróg oddechowych wywołaną przez paciorkowca wzrost potwierdza głownie obraz kliniczny choroby. Należy jednak pamiętać, że obraz choroby nie zawsze jest jednoznaczny. Podobny przebieg może mieć wiele innych chorób, w tym choroby bardzo poważne, jak np. białaczki. Z tego powodu nie należy unikać zalecanej przez lekarza obserwacji szpitalnej, której celem jest wykluczenie innych poważnych Schoenleina-Henocha, fot. panthermediaLeczeniePrzy typowych objawach choroby Schoenleina-Henocha zaleca się leżenie w łóżku i oszczędzający tryb życia do ustąpienia objawów. W razie potrzeby stosuje się objawowe leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Przy łagodniejszym przebiegu dziecko może być leczone w domu. Bezwzględnej hospitalizacji wymagają natomiast dzieci, u których w przebiegu choroby występują powikłania ze strony przewodu pokarmowego (niedrożność jelit, krwawienie z jelit lub perforacja), ośrodkowego układu nerwowego lub nerek. W tych przypadkach dziecko zwykle musi mieć włączone leczenie sterydami. Jeśli chorobie nie towarzyszy infekcja nie ma potrzeby stosowania antybiotyków – decyzję w tym zakresie musi podjąć lekarz.Z reguły powstaje i rozwija się tylko po jednej stronie. Według statystyk, głównie reaktywne prawostronne zapalenie błony maziowej występuje u dzieci w wieku od 3 do 10 lat, u sportowców i osób starszych z chorobami układu hormonalnego (cukrzyca, choroby tarczycy, nadnercza). Co to jest zapalenie błony maziowej stawu biodrowego?Witam! Po pierwsze warto zauważyć, że reaktywne zapalenie stawów to nie RZS (reumatoidalne zapalenie stawów), tak jak sugeruje powyższy wpis! Reaktywne zapalenie stawów (ReA) jest nieropnym zapaleniem stawów rozwijającym się po przebytym zakażeniu przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego lub oddechowego. Należy do grupy tzw. seronegatywnych spondyloartropatii. W leczeniu reaktywnego zapalenia stawów stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne i to często w dużych dawkach. Preferowanym w początkowej fazie leczenia środkiem jest w tej jednostce chorobowej indometacyna. Ważne jest leczenie choroby podstawowej, a także zapobieganie przykurczom mięśni. W tym celu proponuje się pacjentowi ćwiczenia i zabiegi fizjoterapeutyczne. Można też zastosować zimne i ciepłe okłady. Poprawę przynosi też stosowanie glikokortykosteroidów w miejscowych wstrzyknięciach dostawowych oraz leków modyfikujących przebieg choroby doustnie - sulfasalazyna (salazopyrin) lub metotrexat.
Rokowania. Reaktywne zapalenie stawów stanowi powikłanie infekcyjne drobnoustrojowe i rozwija się zazwyczaj po blisko czterech tygodniach od ustąpienia zakażenia, bez względu na charakter jego przebiegu. Wczesne rozpoznanie reaktywnego zapalenia stawów i podjęcie leczenia zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłej postaci choroby.
Co to są bóle stawów i jaki jest mechanizm ich powstawania? Bóle stawów u dzieci są przykrym objawem, który może mieć rozmaite przyczyny. Bóle stawów mogą być spowodowane wieloma różnymi czynnikami, między innymi: stanem zapalnym, uszkodzeniem po urazie czy chorobą przewlekłą. Im młodsze dziecko, tym mniej precyzyjnie wskazuje bolesne miejsce, co powoduje, że często trudno mieć pewność, że ból dotyczy stawu, a nie kości w jego okolicy lub tkanek miękkich. Dziecko najczęściej zgłasza ból „nogi” lub „ręki”. Bardzo istotne jest zwrócenie uwagi, czy ból jest jedynym objawem, czy dodatkowo występuje obrzęk, zaczerwienienie lub ocieplenie bolesnego stawu. Co najczęściej powoduje bóle stawów u dzieci? Przyczyn bólu stawów jest bardzo wiele. Można je podzielić na trzy główne grupy: Pierwsza to bóle stawów występujące w związku z urazem. Druga - bóle stawów będące objawem choroby zapalnej stawów. Trzecia - kiedy bóle stawów są objawem innej choroby, nie zawsze związanej z układem kostno-szkieletowym. Bóle stawów można podzielić na trzy główne grupy: ból bez obrzęku, ból z obrzękiem stawu i ból w przebiegu choroby ogólnoustrojowej. W poszczególnych grupach wiekowych najczęstsze przyczyny bólu są różne. Najczęstszymi przyczynami bólu stawu przebiegającego z obrzękiem stawu są: urazy, infekcyjne zapalenie stawów (bakteryjne, wirusowe), młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie stawów towarzyszące przewlekłym zapalnym chorobom jelit, choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty układowy, twardzina, zapalenie skórno-mięśniowe, zapalenie naczyń), choroby hematologiczne (hemofilia), guzy kości łagodne i złośliwe i inne choroby przebiegające z zapaleniem (np.: zespoły nawrotowych gorączek, przewlekłe nawracające wieloogniskowe zapalnie kości), wady wrodzone, wady rozwojowe (np. achondroplazja). W przypadku bólu stawu bez obrzęku do najczęstszych przyczyn należą: choroby ortopedyczne (m. in. choroba Osgooda i Schlattera, choroba Perthesa), guzy kości łagodne i złośliwe, zespół nadmiernej wiotkości, choroby metaboliczne (np. niedoczynność tarczycy). Najczęstszymi chorobami ogólnoustrojowymi, które manifestują się bólami stawów są choroby reumatyczne, nowotworowe, septyczne zapalenia stawów i kości oraz posocznica. Pochodzenie bólu stawu także może być różne w zależności od jego lokalizacji. Poniżej przedstawiono najczęstsze przyczyny bólu poszczególnych stawów. Ból stawu biodrowego Staw biodrowy. Przyczyny bólu stawu biodrowego mogą być różne w zależności od wieku dziecka. W grupie wiekowej 0-4 lat dominują: Septyczne zapalenie stawu (bakteryjne zapalenie stawu, kości i szpiku). Częściej chorują chłopcy. Początek choroby jest nagły przebiega z silnym bólem, gorączką, ograniczeniem ruchu w stawie, utykaniem. Okolica stawu (czyli pachwina) może być obrzęknięta, zaczerwieniona, ocieplona. W przypadku zaobserwowania takich objawów u dziecka należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza (np. na SOR). Przemijające zapalenie stawu. Częściej chorują chłopcy. Charakteryzuje się nagłym wystąpieniem bólu i utykaniem; dziecko oszczędza kończynę (nie staje na chorej nodze); zwykle rozwija się po wirusowej infekcji dróg oddechowych. Choroby nowotworowe. W tej grupie wiekowej najczęściej występującym nowotworem jest ostra białaczka. Silny ból stawów pojawia się głównie w nocy, dziecko ma ogólne złe samopoczucie, może dojść do spadku masy ciała. Urazy. Złamanie typu „zielonej gałązki” (zewnętrzna warstwa kości, czyli okostna, nie zostaje przerwana, nie ma przemieszczenia fragmentów kości). Objawia się bólem, dziecko chroni kończynę, unika poruszania nią. Czasem widoczne jest zasinienie lub otarcie naskórka w okolicy urazu. Choroby reumatyczne. To grupa chorób, które oprócz zajęcia stawów mogą powodować także objawy ogólne, takie jak osłabienie, gorączki, ogólne złe samopoczucie, utrata masy ciała oraz wiele innych objawów. U dzieci najczęściej występuje młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, łuszczycowe zapalenie stawów i reaktywne zapalenie stawów. W tej grupie wiekowej często występuje MIZS z zajęciem procesem chorobowym 1-4 stawów. Czasem towarzyszy mu zapalenie przedniego odcinka oka w postaci przewlekłego zapalenia błony naczyniowej oka (bez bólu, bez zaczerwienienia). U dzieci starszych, w wieku 4-8 lat przyczynami bólu stawów mogą być: Jałowa martwica głowy kości udowej (choroba Legga, Calvego i Perthesa). Chłopcy chorują częściej. Dziecko utyka, skarży się na ból biodra zlokalizowany w pachwinie, nasilający się po wysiłku. Septyczne zapalenie stawu (opisane wyżej). Przemijające zapalenie stawu biodrowego (opisane wyżej). Nowotwory (guzy kości łagodne i złośliwe, białaczka, chłoniaki). Głównymi objawami są ból i utykanie. Ból często pojawia się w nocy i budzi dziecko ze snu. Dziecko ma złe samopoczucie, chudnie. Choroby reumatyczne: Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, łuszczycowe zapalenie stawu i inne spondyloartropatie. Urazy U dzieci i nastolatków 8-16 roku życia przyczynami bólu stawów są najczęściej: Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej. Częściej stwierdzane u chłopców, często występujące po urazie poprzedzającym. Charakterystyczny dla tej choroby jest ostry ból biodra, uda, kolana i utykanie. Urazy. Najczęściej sportowe, zerwanie ścięgna, często liczne mikrourazy (czyli powtarzające się niewielkie urazy, np. skoki, upadki, kopanie piłki). Głównymi objawami są ból, unikanie ruchu, miejscowy obrzęk, podbiegnięcia krwawe (charakterystyczne zaczerwienienia na skórze) i otarcia naskórka. Choroby reumatyczne: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowy układowy, łuszczycowe zapalenie stawów i inne spondyloartropatie. W każdym wieku może się rozwinąć infekcyjne zapalenie stawu, ale najczęściej występuje ono w najmłodszej grupie wiekowej. Ból stawu kolanowego Staw kolanowy. Do najczęstszych przyczyn bólu kolana należą: Urazy. Staw kolanowy jest najbardziej narażony na mechaniczne uszkodzenia. Ryzyko urazu znacznie zwiększa się u dzieci z zespołem łagodnej wiotkości. Uszkodzenie rzepki. Jeżeli ból zlokalizowany jest z przodu kolana, może wskazywać na uszkodzenie rzepki. Zmniejsza się aktywność dziecka, ból występuje przy wchodzeniu na schody, przy obciążeniach sportowych. Tak zwany konflikt rzepkowo-udowy, rozmiękanie rzepki oraz wszelkie jej przemieszczenia także mogą być przyczynami bólu kolana. Wady postawy. Kolano koślawe - jeżeli występuje u dziecka po 6. roku życia i powoduje ból kolan z przodu, wymaga konsultacji ortopedycznej. Inną przyczyną może być nieprawidłowe ustawienie stóp. Zespół nadmiernej ruchomości w stawach. Choroba Osgooda i Schlattera to nieinfekcyjne zapalenie struktur kości piszczelowej, związane z powtarzającymi się licznymi mikrourazami, najczęściej związanymi z uprawianiem sportu (np. skoki, bieganie). Występuje najczęściej między 10. a 15. rokiem życia, częściej u chłopców. Objawami są pogrubienie i obrzęk okolicy guzowatości piszczeli, nasilenie bólu po wysiłku, bolesność uciskowa, ocieplenie. Po odpoczynku ból ustępuje. Wolne ciało w stawie. Z wolnym ciałem w stawie kolanowym mamy do czynienia, kiedy - najczęściej w następstwie urazu - dojdzie do oddzielenia się na przykład fragmentu powierzchni stawowej. Obecność wolnego ciała manifestuje się przerywanym bólem, blokowaniem się kolana, obrzękiem stawu i jego okolic, utrudnieniem wyprostu. Wylew krwi do stawu kolanowego. W 80% przypadków wylew w stawie powstaje w wyniku urazu ze skręceniem i zerwaniem więzadła krzyżowego przedniego. Może być objawem hemofilii - wtedy nawet niewielki uraz może spowodować znaczne krwawienie do jamy stawowej. Powoduje ostry ból i znaczny obrzęk stawu. Septyczne zapalenie stawu i/lub kości (bakteryjne, wirusowe), reaktywne zapalenie stawów, borelioza, popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawu. Choroby reumatyczne. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowy układowy, łuszczycowe zapalenie stawu i inne spondyloartropatie, choroba Schönleina i Henocha. Guzy kości łagodne i złośliwe. Objawem może być ból kolana, bowiem zmiana nowotworowa najczęściej zlokalizowana jest w dolnej części kości udowej lub górnej kości piszczelowej, czyli w pobliżu stawu kolanowego. Ból stawu barkowego Staw barkowy. Najczęstszą przyczyną bólu barku jest uraz, który powoduje uszkodzenie rotatorów barku. Innymi przyczynami może być: Wylew krwi, także pourazowy. Powoduje ostry ból i znaczny obrzęk braku. Może być objawem hemofilii. Infekcyjne i poinfekcyjne choroby: septyczne zapalenie stawu i/lub kości (bakteryjne, wirusowe), reaktywne zapalenie stawów, borelioza, popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawu. Choroby reumatyczne: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowy układowy, łuszczycowe zapalenie stawu i inne spondyloartropatie. Guzy kości łagodne i złośliwe. Objawem może być ból barku, bowiem zmiana nowotworowa może powstać w okolicy barku - w kości ramiennej, obojczyku, wyrostku łopatki. Ból stawu łokciowego Staw łokciowy. Urazy i mikrourazy. Tak zwany łokieć tenisisty, to choroba, która pojawia się zazwyczaj po powtarzających się ruchach zgięcia nadgarstka - takich jak przy grze w tenisa. Ból rozpoczyna się na bocznej powierzchni łokcia i może promieniować do przedramienia i grzbietowej części nadgarstka. Ból pojawia się również przy podaniu ręki lub otwieraniu drzwi. Choroby infekcyjne i poinfekcyjne: septyczne zapalenie stawu i/lub kości (bakteryjne, wirusowe), reaktywne zapalenie stawów, borelioza, popaciorkowcowe reaktywne zapalenie stawu. Choroby reumatyczne: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowy układowy, łuszczycowe zapalenie stawu i inne spondyloartropatie. Ból stopy i stawu skokowego Stopa i staw skokowy. Ból stóp może się pojawiać u dzieci z zaburzeniami rozwojowymi (np. płaskostopiem, tzw. stopą wydrążoną i zrostem kości śródstopia - ból występuje wtedy przy zginaniu stopy, pojawia się w okresie młodzieńczym). Inne przyczyny bólu stóp i stawu skokowego to: Zapalenie ścięgna Achillesa. Ścięgno Achillesa łączy mięśnie tylnej części łydki z guzem piętowym kości piętowej. Uszkodzenia ostre zazwyczaj wiążą się z całkowitym lub częściowym przerwaniem ścięgna. Do przewlekłych zalicza się zapalenie ścięgna. Objawy zapalenia ścięgna Achillesa rozwijają się stopniowo i mogą się pojawić w trakcie zwiększonej aktywności fizycznej lub po jej zakończeniu. Później ból towarzyszy dziecku coraz częściej, pojawia się nawet w spoczynku. Ścięgno jest często bolesne przy dotyku. Zdarza się, że pacjenci zauważają trzeszczenie w ścięgnie, ból przy stawaniu na palcach, obrzęk, zgrubienia na jego przebiegu. Zapalenie ścięgna Achillesa jest jednym z objawów spondyloartropatii. Naderwanie lub zerwanie ścięgna Achillesa jest częstym urazem sportowym, rzadko stwierdzanym przed 14. rokiem życia, w przebiegu MIZS częściej występuje u chłopców. Zapalenie rozcięgna podeszwowego zwykle rozwija się po licznych mikrourazach. Objawia się bólem stopy, zwłaszcza przy chodzeniu, długotrwałym staniu. Aseptyczna martwica kostno-chrzęstna (choroba Kohlera). To choroba, która dotyczy jednej z małych kosteczek śródstopia, typowo występuje w okresie roku życia. Objawami są ból i obrzęk stopy. Zapalenie stawu może dotyczyć stawu skokowego lub stawów stopy. W zależności od wywołującego je czynnika może przebiegać z gorączką, zaczerwienieniem, ociepleniem i obrzękiem stawu, bywa związane z wcześniejszą infekcją dróg oddechowych, może przemijać samoistnie. Ból stawów palców rąk i stóp Stawy palców rąk i stóp. Za dolegliwości bólowe stawów palców rąk i stóp mogą odpowiadać : choroby zapalne: młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (MIZS), łuszczyca, uraz, infekcje wirusowe. W trakcie infekcji oraz po przebyciu ostrej fazy choroby wywołanej przez: wirusa zapalenia wątroby typu B, parwowirusa B19, wirusa świnki i różyczki może dojść do zapalenia stawów międzypaliczkowych. Zapalenie ustępuje czasem już po kilku dniach, ale może trwać kilka tygodni. Przebiega z bólem i obrzękiem stawów. Ból stawu skroniowo-żuchwowego Staw skroniowo-żuchwowy. Zapalenie stawu skroniowo-żuchwowego przebiega z bólem okolicy skroniowo-żuchwowej. Dziecko nie może szeroko otworzyć ust - zdrowe dziecko powinno otwierać usta na szerokość 3 swoich palców włożonych do ust. Dziecko skarży się na ból przy ssaniu gumy do żucia, ma trudności przy myciu zębów, może mieć bóle głowy i szyi. Najczęściej występuje w przebiegu MIZS. Może również towarzyszyć spondyloartropatiom. Przyczyną niezapalną bólu stawu skroniowo-żuchwowego są wady zgryzu. Co robić w przypadku wystąpienia bólu stawów u dziecka? Jeżeli wiadomo, że dziecko miało uraz (np. upadek, uraz sportowy itd.), a ból jest bardzo silny, dziecko oszczędza chorą kończynę, unika poruszania się, należy niezwłocznie udać się na SOR, ponieważ mogło dojść do złamania. Kolejną sytuacją, która wymaga natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza jest ból stawu przebiegający z gorączką, osłabieniem, zaczerwienieniem i ociepleniem stawu. Jeżeli ból nasila się w nocy i wybudza dziecko ze snu, nie ma objawów porannej sztywności, gdy bólowi dodatkowo towarzyszy gorączka, ubytek wagi, ogólnie złe samopoczucie, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Dziecko, u którego ból stawu pojawił się po przebyciu infekcji dróg oddechowych powinno zostać skonsultowane przez lekarza w poradni. Należy pamiętać, że ból w okolicy stawu biodrowego może pochodzić z procesu chorobowego toczącego się nie tylko w stawie biodrowym, ale również w jamie brzusznej, miednicy, stawie krzyżowo-biodrowym, dolnym odcinku kręgosłupa i kości udowej, dlatego izolowany ból biodra wymaga zgłoszenia się z dzieckiem do lekarza. Co zrobi lekarz jeżeli dziecko zgłosi się z bólem stawów? Lekarz zbierze dokładny wywiad od dziecka i opiekunów uwzględniający, czy oprócz bólu nie ma innych objawów choroby (np. gorączki, biegunki, ubytku masy ciała, osłabienia, senności), czy dziecko mniej chętnie się bawi, czy wystąpiła zmiana zachowania, czy rano ma trudności z wykonaniem prostych czynności (np. myciem zębów), czy ból budzi dziecko w nocy ze snu. Czy - jeżeli ból dotyczy stawu kończyny dolnej - dziecko utyka albo odmawia chodzenia. Do wykrycia przyczyny bólu stawów niezbędne jest przeanalizowanie sytuacji początku bólu (np. wykluczenie urazu lub przeciążenia dużym wysiłkiem fizycznym), zwrócenie uwagi na przebyte infekcje wirusowe i bakteryjne, zakażenia przewodu pokarmowego, zapalenie cewki moczowej, zapalenie spojówek, szczepienia ochronne (różyczka), ukąszenie przez kleszcza. Bardzo istotna jest odpowiedź na pytanie, czy ból ustępuje, czy nasila się podczas ruchu. Wywiad będzie również dotyczył chorób występujących w rodzinie (łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, spondyloartropatie, toczeń rumieniowaty układowy, choroby neurologiczne). Następnie lekarz dokładnie zbada dziecko ze szczególnym uwzględnieniem układu mięśniowo-szkieletowego. Badania laboratoryjne i obrazowe, które zleci lekarz, będą zależały od wyniku wywiadu i badania. Lekarz może zlecić wykonanie następujących badań laboratoryjnych - morfologia krwi, wskaźniki zapalenia (takie jak Odczyn Biernackiego [OB] i stężenie białka C-reaktywnego [c-reactive protein - CRP]) aby wykluczyć bądź potwierdzić stan zapalny, a także posiew krwi. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić bardziej specjalistyczne badania (takie jak m. in. Oznaczenie przeciwciał przeciwjądrowych). Lekarz może także pobrać z chorego stawu płyn stawowy, a następnie wysłać go do analizy laboratoryjnej oraz na posiew. Uzupełnieniem wywiadu, badania lekarskiego oraz badań laboratoryjnych mogą być badania obrazowe. Najczęściej lekarz zleca RTG stawu, USG stawu, kieruje na badanie techniką rezonansu magnetycznego lub scyntygrafii kości. Wyboru metody obrazowania dokonuje się indywidualnie w każdym przypadku.
. 2923107801079638538685