锘縒yzwolenie w Chrystusie, wyzwolenie do prawdziwej mi艂o艣ci i do pe艂ni prawdy stanowi centrum g艂臋bokiej refleksji teologii 艣w. Paw艂a. Dla Aposto艂a Narod贸w wolno艣膰 jest spraw膮 wybitnie osobist膮. On sam do艣wiadczy艂 wyzwalaj膮cej mocy zmartwychwsta艂ego Pana i posiada specjaln膮 prorock膮 misj臋 wyzwolenia wczesnego chrze艣cija艅stwa z b艂臋dnych interpretacji prawa, kt贸re mog艂yby kr臋powa膰 Ewangeli臋. Wyzwolenie z niewoli do wolno艣ci w Chrystusie jest wielkim darem mi艂osiernego Boga dla ca艂ej ludzko艣ci. Jest darem i zadaniem, gdy偶 otrzymanie daru wolno艣ci zobowi膮zuje, na wz贸r Chrystusa, do pos艂usze艅stwa we wszystkim woli Ojca. Z jakiej niewoli wyzwoli艂 nas Chrystus i do czego zobowi膮zuje nas dar wolno艣ci? Wyzwolenie z niewoli grzechu Grzesznik jest w jarzmie niewoli. Odczuwa brak wolno艣ci, gdy偶 pozostaje zniewolony grzechem. Jest jakby podzielony na dwie ja藕nie. On sam zwraca si臋 przeciwko sobie, dokonuje takiego wyboru na w艂asny rachunek. Jego prawdziwe nieszcz臋艣cie polega na tym, 偶e grzech nie znajduje si臋 na zewn膮trz niego, lecz mieszka w nim samym (por. Rz 7, 17). Cz艂owiek, kt贸ry grzeszy, posiada mimo wszystko wolno艣膰 widzenia dobra i rozs膮dzania, gdzie znajduje si臋 dobro moralne, kt贸re jest prawdziwe i 艣wi臋te. Niezale偶nie od tego, jaka jest moc grzechu, si艂a z艂a pozostaje w grzeszniku i on sam musi zda膰 z niej rachunek (por. Rz 7, 7-25). Wolno艣膰 cz艂owieka, kt贸ry grzeszy, potwierdza jego postaw臋 egoistyczn膮, odmawiaj膮c膮 wdzi臋czno艣ci Bogu. Grzesznik nie chce przyj膮膰 wolno艣ci jako daru, kt贸rym ma si臋 pos艂u偶y膰 w wolnej i pozytywnej odpowiedzi Bogu. W ten spos贸b Bo偶y dar prawdziwej wolno艣ci zostaje 藕le u偶yty przez pewnego rodzaju grabie偶. Wyzwolenie z wi臋z贸w tej kradzie偶y, kt贸ra wprowadza sprzeczno艣膰 w samo wn臋trze cz艂owieka, jest mo偶liwe dzi臋ki absolutnej wolno艣ci Chrystusa si臋gaj膮cej a偶 do 艣mierci krzy偶owej. Podczas gdy Adam chcia艂 u偶ywa膰 swej wolno艣ci dla wywy偶szenia siebie samego, Jezus Chrystus obchodzi si臋 ze sw膮 wolno艣ci膮 jak z darem i oddaje si臋 ca艂kowicie Ojcu (por. Rz 3, 5; Flp 2, 5-11). Chrystus, dobrowolnie oddaj膮c si臋 Ojcu, ukazuje pe艂ni臋 i prawd臋 wolno艣ci. Przez Ducha 艢wi臋tego poucza, 偶e ka偶dy cz艂owiek mo偶e by膰 prawdziwie wolny, kiedy sk艂ada dzi臋kczynienie zawsze i wsz臋dzie, pos艂uguje si臋 sw膮 wolno艣ci膮 jak darem Ojca i oddaje si臋 Ojcu w s艂u偶bie braciom i siostrom, jak On sam to uczyni艂. Przej艣cie z niewoli do wolno艣ci jest przej艣ciem z egocentryzmu i uporu do poddania si臋 pe艂nej mi艂o艣ci woli Boga. Nale偶y bowiem pami臋ta膰 o tym, 偶e mo偶na mie膰 udzia艂 w wolno艣ci Chrystusa jedynie wtedy, gdy podejmie si臋 trud wydania na 艣mier膰 naszego egoistycznego "ja". Innymi s艂owy: nale偶y wyrzec si臋 wolno艣ci zdobytej przez kradzie偶, a przyj膮膰 j膮 jako dar mi艂o艣ci Boga. Wolno艣膰 b臋d膮ca darem Chrystusa mo偶e przetrwa膰 jedynie przez wiar臋 rozumian膮 jako wdzi臋czne, pokorne, radosne przyj臋cie Tego, kt贸ry jest Prawd膮, Zbawc膮 i 殴r贸d艂em prawdziwej wolno艣ci. Im wi臋cej wdzi臋czno艣ci w wierze, tym wi臋ksza b臋dzie tw贸rcza moc odpowiedzi udzielanej Bogu. Moc膮 Ducha 艢wi臋tego rodzi si臋 wewn膮trz nas postulat etyczny, aby 偶y膰 t膮 wolno艣ci膮, do kt贸rej Chrystus nas wyswobodzi艂. Chc膮c 偶y膰 tw贸rczo i wiernie nowym 偶yciem i wolno艣ci膮 w Jezusie Chrystusie, nie wolno nigdy zapomina膰 o tym, 偶e s膮 one nie tylko darem Stw贸rcy, lecz tak偶e owocem 艣mierci i zmartwychwstania Chrystusa. Dlatego mo偶na 偶y膰 w tej wolno艣ci jedynie wtedy, kiedy si臋 czci i prze偶ywa z wdzi臋czno艣ci膮 tajemnic臋 krzy偶a i zmartwychwstania. Wyzwolenie do solidarno艣ci zbawczej i mi艂o艣ci Wolno艣膰 w Jezusie Chrystusie ofiarowana jest wszystkim po to, aby przyj臋li w swym 偶yciu postaw臋 zaanga偶owania. Chrystus chce, aby ka偶dy cz艂owiek by艂 wolny od egoizmu, kt贸ry 艂膮czy go z grzechem 艣wiata i z ca艂膮 sum膮 fa艂szu, niesprawiedliwo艣ci i gwa艂tu. Chrystus jest Nowym Przymierzem i stawia spraw臋 jasno. Dla cz艂owieka istniej膮 tylko dwie mo偶liwo艣ci wyboru: albo zwr贸ci si臋 do Chrystusa i stanie si臋 Jego uczniem, albo pozostanie niewolnikiem zbiorowego egoizmu, zuchwa艂o艣ci, fa艂szu i z艂o艣liwo艣ci. W Pi艣mie 艢wi臋tym grzech 艣wiata jest gro藕n膮 rzeczywisto艣ci膮, czym艣 niesko艅czenie bardziej dramatycznym ni偶 prost膮 plam膮 na duszy, kt贸r膮 艂atwo mo偶na zmy膰 za pomoc膮 jakiego艣 rytua艂u. Dla Chrystusa przyj臋cie chrztu oznacza bezwzgl臋dnie solidarno艣膰 w d藕wiganiu brzemienia wszystkich. Chrystus jest ostatecznie ochrzczony we krwi nowego i wiecznego przymierza, aby poci膮gn膮膰 wszystkich ludzi razem do swej mi艂o艣ci i nowej sprawiedliwo艣ci. Wszystko to jest dla ludzi niezas艂u偶onym darem przymierza i ka偶dy, kto nie chce 偶y膰 moralno艣ci膮 Nowego Testamentu, pozostaje w niewoli indywidualnego i zbiorowego egoizmu, pychy, zuchwa艂o艣ci i alienacji (por. J 14, 26; 15, 26-27; 16, 8-13). Poprzez swoj膮 mi艂o艣膰 do grzesznik贸w Jezus ukaza艂 nam taki rodzaj wolno艣ci, dla kt贸rego uczyni艂 nas wolnymi. Jest to wolno艣膰 mi艂owania si臋 wzajemnie w Chrystusie, z Chrystusem i na spos贸b Chrystusowy. Podstaw膮 takiej wolno艣ci jest wiara w Boga, kt贸ry jest Mi艂o艣ci膮, i w Tego, kt贸ry ods艂ania nam pe艂ny wymiar mi艂o艣ci Ojca. Niemoc grzesznego cz艂owieka jest bardzo wielka. W Bogu upatruje on cz臋sto zagro偶enie w艂asnej autonomii, podobnie jak zreszt膮 w ka偶dej zale偶no艣ci od drugiego cz艂owieka. Wyzwolenie przez Chrystusa pozwala nam widzie膰 ca艂e stworzenie jako wielki dar mi艂osierdzia Bo偶ego i jako zaproszenie, powo艂anie do 偶ycia we wsp贸lnocie. W takiej perspektywie odnajdujemy prawdziwe zwi膮zki mi艂o艣ci w zbawczej solidarno艣ci z Chrystusem. 呕ywa wiara pe艂na jest wdzi臋czno艣ci i u偶ycza cz艂owiekowi wdzi臋cznej pami臋ci. B贸g za艣 okazuje nam swoj膮 mi艂o艣膰 [w艂a艣nie] przez to, 偶e Chrystus umar艂 za nas, gdy艣my byli jeszcze grzesznikami (Rz 5, 8). Nadzieja na wolno艣膰 w mi艂o艣ci Chrystusa nie jest tylko czczym marzeniem, poniewa偶 mi艂o艣膰 Bo偶a rozlana jest w sercach naszych przez Ducha 艢wi臋tego, kt贸ry zosta艂 nam dany (Rz 5, 5). W ten spos贸b spe艂ni艂y si臋 obietnice Starego Testamentu, 偶e B贸g da nam nowe przymierze i nowe prawo, prawo pisane w naszych sercach (por. Jr 32, 31-38). Dam wam serce nowe i ducha nowego tchn臋 do waszego wn臋trza, odbior臋 wam serce kamienne, a dam wam serce z cia艂a. Ducha mojego chc臋 tchn膮膰 w was (Ez 36, 26-27). Dzi臋ki Duchowi Chrystusa wierz膮cy rozumie, 偶e przykazanie, kt贸re zobowi膮zuje ka偶dego chrze艣cijanina w Chrystusie, jest dane w nowy, cudowny spos贸b: To jest moje przykazanie, aby艣cie si臋 wzajemnie mi艂owali, tak jak Ja was umi艂owa艂em (J 15, 12). Jest to specjalny dar Chrystusa dla nas, zaszczepiony w naszym wn臋trzu przez wiar臋 i przez 艂ask臋 Ducha 艢wi臋tego. Nawr贸cenie i wyzwolenie zachodzi w takim stopniu, w jakim patrzymy na t臋 艂ask臋 ju偶 nie tylko i nie jedynie jako na przykazanie, lecz jako na wyzwalaj膮cy dar, kt贸ry mo偶emy dzieli膰 wzajemnie w eschatologicznej wsp贸lnocie przymierza. O ile w 艣wietle Chrystusa, kt贸ry jest naszym dobrowolnym darem mi艂o艣ci ze strony Ojca, uznamy i uszanujemy si臋 wzajemnie, odnosz膮c si臋 do siebie jako do daru, a nie jako do zagro偶enia, jeste艣my wolni od wi臋z贸w nieprzyja藕ni, wolni do bycia z sob膮 i dla siebie. Wolno艣膰 chrze艣cija艅ska nie jest w spos贸b zasadniczy zachowywaniem obiektywnych norm dla nich samych. W mi艂o艣ci, do kt贸rej Chrystus nas wyswobodzi艂, u艣wiadamiamy sobie, 偶e obowi膮zuj膮ce normy moralne wyra偶aj膮 prawdziw膮 struktur臋 ludzkiej osoby; a wszystkie rzeczy znajduj膮ce si臋 poni偶ej szczebla osobowego powinny by膰 postrzegane pod k膮tem os贸b ludzkich i ich wzajemnych stosunk贸w. Wolno艣膰 jako dar i prawo w Chrystusie znajduje podsumowanie w bezinteresownej mi艂o艣ci. Mi艂o艣膰 nie wyrz膮dza z艂a bli藕niemu (Rz 13, 10). To w艂a艣nie rozumiemy jako doskona艂e prawo wolno艣ci, kiedy m贸wimy za 艣w. Augustynem: "Kochaj prawdziwie i czy艅, co mi艂o艣膰 chce". Wyzwolenie od l臋ku i bezsensu Radosn膮 wolno艣膰 cz臋sto tamuje zmartwienie, strach, bezu偶yteczne dr臋czenie si臋, wstyd, poczucie winy, bezsens. Jedynie sam B贸g wie, ile z tego spowodowane jest osobistymi grzechami, a ile uczestnictwem w grzesznym 艣wiecie. Je艣li jednak Pan uczyni艂 nas wolnymi od grzechu i niewoli prawa, to cz臋艣膰 udr臋ki i strachu ci膮gle pozostaj膮cego w nas w postaci r贸偶norodnych frustracji mo偶e otrzyma膰 i otrzymuje nowe znaczenie. Dzi臋ki wierze, ufno艣ci i wdzi臋czno艣ci za wszystko, co Pan nam da艂, zw艂aszcza za nasze wznios艂e powo艂anie do bycia Jego uczniami, przychodzi wspania艂e wyzwolenie od bezu偶ytecznych l臋k贸w gniewu, bezsensu. W nauce Chrystusa bardzo wa偶ne miejsce zajmuje or臋dzie: Niech si臋 nie trwo偶y serce wasze ani si臋 l臋ka (J 14, 27). Nie chodzi tu tylko o uwolnienie od jakich艣 konkretnych l臋k贸w, ile od system贸w, kt贸re opieraj膮 si臋 zbytnio na sankcjach, prawach, kontroli; system贸w wytwarzaj膮cych nieuchronnie boja藕liwo艣膰, smutek i udr臋k臋. Wolno艣膰 i wierno艣膰 w Chrystusie oznacza nieustanny wysi艂ek w kszta艂towaniu wiary, w odnowie struktur w艂adzy i w budowaniu wzajemnych stosunk贸w tworz膮cych wsp贸lnoty wiernych. Rodzice chrze艣cija艅scy, nauczyciele czy te偶 piastuj膮cy wysokie urz臋dy powinni si臋 wstydzi膰, je艣li osoby powierzone ich pieczy dowiaduj膮 si臋 od psychoanalityk贸w, 偶e ich k艂opoty emocjonalne wywo艂ane s膮 uciskiem ze strony ich opiekun贸w czy prze艂o偶onych. Tak samo spowiednicy, duszpasterze powinni nauczy膰 si臋 rozr贸偶nia膰 pomi臋dzy grzechem a niepotrzebnymi kompleksami winy. Wolno艣膰 nie mo偶e si臋 rozwija膰 i stawa膰 tw贸rcza, je艣li cz艂owiek pozwoli, aby jego kompleksy parali偶owa艂y rado艣膰 i energi臋, jakie powinny cechowa膰 na艣laduj膮cego Chrystusa. Apel 艣w. Paw艂a, aby nie popa艣膰 w ducha niewolnictwa i strachu, idzie w parze z wezwaniem do wczucia si臋 w pragnienie ca艂ego stworzenia, aby sta膰 si臋 wolnym od zepsucia. Albowiem wszyscy ci, kt贸rych prowadzi Duch Bo偶y, s膮 synami Bo偶ymi. Nie otrzymali艣cie przecie偶 ducha niewoli, by si臋 znowu pogr膮偶y膰 w boja藕ni, ale otrzymali艣cie ducha przybrania za syn贸w, w kt贸rym mo偶emy wo艂a膰: "Abba, Ojcze!" (Rz 8, 14-15). W centrum historii zbawienia znajduje si臋 nasza wiara w zwyci臋stwo Chrystusa nad 艣mierci膮, zwyci臋stwo, kt贸re mo偶e sta膰 si臋 naszym, je艣li ca艂膮 ufno艣膰 z艂o偶ymy w Chrystusie i pod膮偶ymy za Nim. Jezus 偶yj膮cy ca艂kowicie dla swych braci i umieraj膮cy na krzy偶u jest darem przyj臋tym przez Ojca i wskrzeszonym do 偶ycia. 艢mier膰 wi臋c nie mo偶e go wi臋zi膰. Jest Panem wszystkiego w 艣wietle zwyci臋stwa nad 艣mierci膮 na krzy偶u. W Nim by艂o 偶ycie, a 偶ycie by艂o 艣wiat艂o艣ci膮 ludzi (J 1, 4). 呕ycie, jakie Jezus uciele艣nia w swej 艣mierci i zmartwychwstaniu, jest na wiele sposob贸w wolno艣ci膮 wobec 艣mierci, jest najwi臋kszym zwyci臋stwem i najg艂臋bszym sensem ludzkiej egzystencji. Chocia偶 Jezus umiera za nas, 艣mier膰 nie ma nad Nim 偶adnej w艂adzy. Jezus nadaje jej ca艂kowicie nowe znaczenie. To, co by艂o z powodu grzechu naj偶a艂o艣niejszym wydarzeniem na ziemi, staje si臋 najwi臋kszym wydarzeniem wewn臋trznej wolno艣ci, jakie dokonuje si臋 dzi臋ki 偶yciodajnej mi艂o艣ci Chrystusa i dzi臋ki mocy Ducha 艢wi臋tego, kt贸ry wskrzesi艂 Jezusa. 艢mier膰 i zmartwychwstanie Chrystusa s膮 tym samym wydarzeniem wolno艣ci, wydarzeniem, kt贸re dla uczni贸w Chrystusa udziela najg艂臋bszego sensu i wolno艣ci 偶yciu ka偶dego cz艂owieka. Je艣li chrze艣cijanin wierzy i z wdzi臋czno艣ci膮 czci tajemnic臋 艣mierci i zmartwychwstania Chrystusa, znaczenie 艣mierci ca艂kowicie si臋 dla niego przeobra偶a. 艢mier膰, przyj臋ta z Chrystusem i ze wzgl臋du na Chrystusa, pozwala nada膰 ca艂emu jego 偶yciu g艂臋bszy i nowy sens. Kiedy cz艂owiek odkrywa znaczenie 艣mierci Chrystusa, a w niej sens swojej w艂asnej 艣mierci, wtedy ods艂ania si臋 przed nim najg艂臋bsze znaczenie 偶ycia. W obliczu 艣mierci Chrystusa B贸g jak gdyby cierpi. Jego wsp贸艂czuj膮ca mi艂o艣膰 w ca艂ej swej wolno艣ci przenika r贸wnie偶 nasz膮 艣mier膰. Jest to cz臋艣膰 or臋dzia wiary w zmartwychwstanie, 偶e B贸g "cierpi" z powodu 艣mierci - nie po to, by pozwoli膰 jej by膰 g贸r膮, lecz by j膮 przem贸c i od niej wyzwoli膰 cz艂owieka. B贸g jest dawc膮 偶ycia, kt贸ry o偶ywia umar艂ych i to, co nie istnieje, powo艂uje do istnienia (Rz 4, 17). Tkwienie w wi臋zach 艣mierci przejawia si臋 w ucieczce od odpowiedzialno艣ci, od 偶ycia i od prawdziwej wolno艣ci. Natomiast wyzwolenie przez Chrystusa oznacza mo偶liwo艣膰 偶ycia w pe艂ni i bezgranicznego po艣wi臋cenia si臋 dla wszystkich ludzki przez wzgl膮d na 偶ycie wieczne. Wolno艣膰 jest niezniszczalnym wymiarem chrze艣cija艅skiego do艣wiadczenia, nawet w 艣mierci, gdy偶 jej ostatnim s艂owem jest Jezus - Imi臋, kt贸re jest ponad wszelkie imi臋. Prawdziw膮 i doskona艂膮 wolno艣ci膮 jest wolno艣膰 Syna Bo偶ego. Wolno艣膰 Syna jest wyrazem Jego wolno艣ci prze偶ywanej z Ojcem (por. J 10, 30), kt贸ry jest niesko艅czon膮 Wolno艣ci膮 mi艂o艣ci. Umiera za nas w wolno艣ci i powstaje z martwych do wiecznej wolno艣ci dla siebie i dla swych braci i si贸str. Jest to dla Niego i dla nas wolno艣膰 w Duchu 艢wi臋tym. Nowe narodziny, kt贸re wyzwalaj膮 nas do mi艂o艣ci do naszych braci i si贸str, s膮 nowym 偶yciem pochodz膮cym od Ducha (por. Rz 7, 6), tego samego Ducha, kt贸rego moc膮 Jezus wype艂ni艂 swe zadanie ukazania swej tw贸rczej wolno艣ci, wierno艣ci i naszego wyzwolenia. Plany i potrzeby ludzkie oraz dary Boga wzajemnie si臋 uzupe艂niaj膮. Takie widzenie historii, a przede wszystkim historii wolno艣ci i wyzwolenia, staje si臋 w pe艂ni prawdziwe, kiedy u艣wiadomimy sobie, 偶e Chrystus przygotowa艂 ten dar dla nas przez m臋k臋 na krzy偶u, przez ofiarowanie siebie. St膮d nasza wdzi臋czno艣膰 b臋dzie obejmowa艂a cierpienie zawarte w 偶yciu s艂u偶ebnym dla innych, gdy偶 wiemy, 偶e B贸g jest obecny we wszystkich wydarzeniach, a zw艂aszcza w wydarzeniu cierpienia jako wyzwalaj膮cej mi艂o艣ci.
Ku wolno艣ci wyswobodzi艂 nas Chrystus. A zatem trwajcie w niej i nie poddawajcie si臋 na nowo pod jarzmo niewoli! Oto ja, Pawe艂, m贸wi臋 wam: Je偶eli poddacie si臋 obrzezaniu, Chrystus wam si臋 na nic nie przyda. I raz jeszcze o艣wiadczam ka偶demu cz艂owiekowi, kt贸ry poddaje si臋 obrzezaniu: jest on zobowi膮zany zachowa膰 wszystkie przepisy W li艣cie do Galat贸w 艣w. Pawe艂 pisa艂: ''Ku wolno艣ci wyswobodzi艂 nas Chrystus. A zatem trwajcie w niej i nie poddawajcie si臋 na nowo pod jarzmo niewoli'' ( Ga 5,1). Odpowiedz: 1. na czym polega wolno艣膰 kt贸r膮 przyni贸s艂 nam Chrystus? 2. W jakich sytuacjach cz艂owiek ''poddaje si臋 pod jarzmo niewoli''?